امروز زادروز شهید عباس بابایی است. فرمانده‌ای که چهاردهم آذرماه ۱۳۲۹ در قزوین بدنیا آمد و ۱۵ مردادماه ۱۳۶۶ در منطقه عملیاتی سردشت به شهادت رسید. او در دورانِ مجاهدت‌هایش،   فرمانده پایگاه هشتم شکاری و معاون عملیات نیروی هوایی ارتش بود.  

درخواست همسر شهید برای نقش اول سریال

مجموعه "شوق پرواز" به کارگردانی یدالله صمدی با بازی شهاب حسینی برای نمایش زندگینامه عباس بابایی ساخته شد و از شهریور تا بهمن ۱۳۹۰ در ۲۴ قسمت از شبکه یک سیما پخش شد. شهاب حسینی به خواسته ملیحه حکمت همسر شهید بابایی، در نقش عباس بابایی ایفای نقش کرد.  

شوق پرواز چطور ساخته شد؟

پروژه‌ای که از سال ۱۳۷۴ با همکاری ارتش شروع شد. مرحله پیش‌تولید این سریال از سال ۱۳۷۶ آغاز و بخش‌هایی از فیلم هم که مربوط به دوران کودکی شهید بابایی در شهر قزوین بود فیلمبرداری شد. کارگردانی سریال در این دوره به‌عهده حسین قاسمی جامی و نویسندگی سه تن از نویسندگان ارتش گذاشته شده بود که به‌علت اختلاف‌نظرهای به‌وجودآمده بین عوامل تولید در همین ابتدا متوقف شد. اما پس از وقفه‌ای ۱۰ساله مجدداً از سال ۱۳۸۶ کلید خورد.

در این دوره نویسندگی فیلمنامه کار مشترک ارتش، بنیاد امور ایثارگران و جانبازان و خانواده عباس بابایی بود. با ورود مرحوم یدالله صمدی به‌عنوان کارگردان تصویربرداری سریال از خرداد ۱۳۸۸ آغاز شد. ملیحه حکمت همسر عباس بابایی با دیدن فیلم «دل‌شکسته» تحت تأثیر بازی شهاب حسینی قرار گرفت و وی را برای ایفای نقش همسرش در سریال پیشنهاد داد که با موافقت سایر عوامل تهیه روبه‌رو شد.

روایت‌های دختر شهید بابایی از گریه عوامل "شوق پرواز"

سلما بابایی دختر شهید عباس بابایی درباره صحنه‌هایی که بازیگران و عوامل سریال "شوق پرواز" گریه می‌کردند، گفت: بسیاری از مواقع می‌دیدم و می‌شنیدم که آنقدر تحت تأثیر واقعیت‌های زندگی شهید بابایی قرار می‌گرفتند که بازیگران و گروه بارها گریه می‌کردند. جالب است بدانید این سریال تلویزیونی گوشه‌ای از شهید بابایی را نشان داد و نمی‌توانست تمام حقیقت را بیان کند چون باورپذیری‌اش برای مخاطب سخت بود، زیرا بسیاری با دیدن این سریال می‌گفتند "واقعاً چنین آدمی وجود داشته!؟ ".

خیلی‌ها گفتند با "عباس بابایی" زندگی کردیم

دختر شهید بابایی با اشاره به بازتاب‌های این روزهای سریال "شوق پرواز" تأکید کرد: "شوق پرواز" چندین بار روی آنتن رفته ولی هنوز بازتاب‌های آن را می‌بینم و می‌شنوم. هر سال هم می‌گذرد علاقه مردم به شهید بابایی بیشتر می‌شود و دوست دارند بیشتر با ابعاد شخصیتی و سبک زندگی ایشان آشنا شوند. بسیاری با دیدن این سریال شهید بابایی را الگوی خودشان قرار دادند. خیلی‌ها به خودم گفتند "مسیر زندگی‌مان تغییر کرد"، و حتی می‌گفتند "با عباس بابایی زندگی کردیم".

شباهت شهاب حسینی به شهید بابایی

وی اضافه کرد: لحظه به لحظه "شوق پرواز" گریه کردم آنقدر تحت تأثیر قرار گرفتم مخصوصاً با هنرنمایی شهاب حسینی که از لحاظ ظاهری هم خیلی به پدرم شباهت داشت. او نقش کسی را بازی می‌کرد که من به‌عنوان یک فرد عادی شهید عباس بابایی را یک قهرمان ملی می‌دانم. افسوس می‌خورم ای‌کاش کنار ایشان بیشتر فرصت زندگی پیدا می‌کردم تا خیلی چیزها را از ایشان می‌آموختم.

دختر شهید بابایی با اشاره به ماجرای عوض شدن شهاب حسینی در دوران بازی نقش شهید بابایی، تصریح کرد: شهاب حسینی واقعاً یکی از بازیگران بی‌حاشیه‌اند که در صحنه نمایش،  سوپراستار به تمام معنا هستند. خودشان به من می‌گفتند؛ "شهید بابایی زندگی من را عوض کرد، به‌شدت علاقه‌مند شهید بابایی‌ام و تأثیرات زیادی روی من گذاشتند".

روایت‌های اتابک نادری بازیگر نقش شهید اردستانی

اتابک نادری که مدتی گرفتارِ دوران نقاهت کرونایی بود حالا مدتی است به روال طبیعی برگشته و برای همه آرزوی سلامتی دارد. او به مناسبت زادروز شهید بابایی در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری تسنیم  گفت: واقعاً نمی‌توان در یک جمله و چند جمله درباره شهید عباس بابایی صحبت کرد. چرا که این‌ها قهرمانان و افتخارآفرینان پروازی ما بودند؛ باید آن‌ها مدال طلا شوند و به سینه‌ها نصب شود. نباید فقط به نامگذاری در اتوبان‌ها بسنده نکنیم؛ این‌ها واقعاً قهرمانان واقعی‌اند.

وقتی به ما احترام نظامی گذاشتند

او به خاطره‌ای اشاره کرد که در مراسم تجلیل از سریال شهید بابایی، بغض گلوی همه را گرفت جایی که رئیس وقت سازمان صداوسیما همه را دعوت کرده بود و ملیحه حکمت همسر شهید بابایی هم در قید حیات بود. اتابک نادری اینطور نقل کرد: آنجا دختر شهید بابایی بغض‌شان گرفت که این سریال بابای مرا زنده کرد. ما صحنه آشنایی شهید بابایی و شهید اردستانی را در سالن تیراندازی و پایگاه تهران فیلمبرداری می‌کردیم. موقعیت پادگان دزفول بود و شهید بابایی قرار بود با همسرش ساکن شود. سه خلبان آن پایگاه هم حضور داشتند. ما هم به جهت فیلمبرداری لباس خلبانی پوشیده بودیم که درجه ستوان سوم داشتند.

شهاب حسینی گفت: چه نام‌هایی را روی سینه‌مان نصب کردیم

بازیگر نقش شهید اردستانی تأکید کرد: این سه خلبان آمدند تا صحنه حاضر شود صحبت می‌کردیم درباره مسائل اجتماعی و هنری، عکس یادگاری گرفتند و می‌خواستندبروند به من و شهاب گفتند امری نیست؛ گفتیم خواهش می‌کنم. یک قدم به عقب رفتند و دستشان را بلند کردند و احترام نظامی گذاشتند. هم درجه‌مان پایین‌تر بود و هم می‌دانستند این صحنه، نمایش است. اما به ما گفتند ما به احترام نام‌های روی سینه‌تان و افتخاراتی که داشته‌اند برای ما همیشه محترم و قابل احترامند. جالب است که شهاب حسینی بعد از این اتفاق، چند دقیقه‌ای سکوت کرد و به من گفت: ما چه اسم‌هایی روی سینه‌مان و نقش‌شان را بازی می‌کنیم. آنجا به خودمان گفتیم که ما نقش چه قهرمانان بزرگی را ایفا می‌کنیم و به این افتخار بالیدیم.

همه به عشق عباس می‌آییم

اتابک نادری که خودش نقش شهید اردستانی را در سریال «شوق پرواز» بازی می‌کرد، گفت: واقعاً "شوق پرواز" یک کار دلی بود که همه به عشقِ شهید بابایی پای کار آمدند. این را از خود مرحوم یدالله صمدی کارگردان این سریال شنیدم که می‌گفت "همه به عشق عباس می‌آییم. " حتی هم‌دوره‌ای شهید بابایی از بندرانزلی آمد تا از خاطراتش بگوید. او در تماس تلفنی به عوامل کار گفته بود به عشق عباس هرجا باشد می‌آیم.

ماجرای پیشنهاد نقش شهید اردستانی

او به ماجرای پیشنهاد نقش شهید اردستانی اشاره کرد و افزود: وقتی که نقش شهید اردستانی هم به من پیشنهاد شد یک حسّ عجیبی در من شکل گرفت. البته من اشراف کم و بیش از نیروی هوایی ارتش، شهید بابایی و شهید اردستانی داشتم. چون خانواده همسرم جزو خانواده نیروی هوایی ارتش محسوب می‌شوند. کسی در این کار به دنبال منافع مالی نبود، آنقدر فضای معنوی حاکم بود که در اواخر نقش‌آفرینی، فیشِ حج تمتع هم به من تعلق گرفت. عشق و ارادت به شهید بزرگوار عباس بابایی در طولِ دوران ساخت این سریال همه‌جای سکانس و پلان‌هایش دیده می‌شد و این برای من و هنرمندان سریال بسیار اتفاق ارزشمندی بود.

نادری با اشاره به اینکه شهید بابایی یکی از سرآمدهای قهرمانان معاصر ایران است، تأکید کرد: وقتی قرار شد نقش شهید اردستانی را بازی کنم به سراغ مطالعه و تحقیق درباره این شخصیت ارزشمند رفتم. سراغ کتابی که خاطرات، ساعت‌های پرواز، عملیات‌ها و مسئولیت‌های او را با جزئیات نوشته بود. واقعاً بعد از مطالعه این کتاب به بزرگمردی‌های این فرماندهان سلحشور پی بردم. شهید بابایی یکی از سرآمدهای این عده خاص و قهرمانان معاصر ایران بوده و برای همیشه در تاریخ ماندگارند.  

سخت‌ترین صحنه فیلمبرداری "شوق پرواز"

بازیگر نقش شهید شهریاری، تأکید کرد: در سکانس مربوط به شیمیایی عراقی‌ها در سردشت، دیالوگ یک صفحه‌ای وجود داشت که شهاب حسینی از یدالله صمدی خواست این دیالوگ‌ها بیشتر به نگاه و اتفاقات حسّی ختم شود. همان جایی که مصطفی اردستانی به اتاق عباس بابایی می‌رود و موضوع سفر مکه را مطرح می‌کند. شهاب در همه سکانس‌ها این ارتباط با پارتنر را با ایده‌پردازی‌هایش جذاب‌تر می‌کرد.  

دلم کباب شد که در این صحنه گفتم: شهید بابایی!

وی با اشاره به ماندگارترین و یا سخت‌ترین صحنه‌ای که در سریال "شوق پرواز" ایفای نقش کرد، گفت: سکانسی بود که دیالوگ خاصی نداشتم؛ همان صحنه مواجهه همسر شهید بابایی با پیکر مبارک عباس بابایی. در واقعیت این طور نبود و مرحوم یدالله صمدی طراحی کردند تا این ملاقات عاشقانه و شاعرانه باشد. واقعاً آنجا دلم کباب شد که برای اولین بار نام شهید عباس بابایی از زبانِ شهید مصطفی اردستانی مطرح می‌شود.

نادری در خصوص ساخت سریال‌هایی درباره قهرمانان معاصر و شخصیت‌های بزرگی که سبک‌زندگی‌شان می‌تواند در قالب یک سریال یا فیلم بهتر به نسل جوان آموخته شود، تأکید کرد: به نظرمن خیلی مهم است که ساخت سریال‌هایی مثل "شوق پرواز" بیشتر شود و نه شعاری و بلکه صمیمانه و آموزنده! در پیکره صداوسیما باید این نگاه‌ها به قهرمانان معاصر تقویت شود. نسل جوان ما با این شخصیت‌ها آشنا شوند و لازم است حتماً این اتفاق بیفتد.

باید قهرمانان را نشان دهیم اما درست

وی خاطرنشان کرد: تلویزیون می‌تواند معرفی قهرمانان معاصر را در ژانرهای مختلف چه کمدی و چه جدی تعریف کند. به نظر می‌رسد در این عرصه غفلت کرده‌ایم و کماکان هم با ساخت یکسری از کارهایی که کمتر تأثیر می‌گذارند به این ورطه غفلت ادامه می‌دهیم. ما شخصیت‌های بسیار بارزی داریم که خیلی از آن‌ها در قید حیات هستند و خاطرات‌شان می‌تواند سوژه فیلم‌های اکشن، جذاب و حتی سریال‌های قدرتمندی شود.

هالیوودی‌ها، قهرمانان کذایی‌شان را چقدر بزرگ می‌کنند

بازیگر نقش شهید اردستانی در پایان افزود: صمد بالازاده الان زنده است و جزو همرزمان همین شهداست و یا شهید دوران که زندگی جذاب و تأثیرگذاری برای تبدیل به یک قصه سریالی دارد. باید قصه‌های جامعه خودمان را بسازیم مثل سینمای هالیوود که از قصه‌ها و داستان‌های کوچک، سریال‌ها و فیلم‌های اکشن پرمخاطب درمی‌آورند ما هم این پتانسیل و ظرفیت را داریم که از این فضای دلی و واقعی شخصیت‌های معاصر خودمان بهره لازم را ببریم. نگاه آرتیستی و هنری که هالیوودی‌ها برای نمایش قهرمانان کذایی‌شان در دستور کار قرار می‌دهند و ما باید زبان هنری‌مان را تقویت کنیم.  

دوست دارم نقش خلبان جدّی را بازی کنم

نادری در ادامه به حضور در کاری درباره شهید خلبان جدّی و شاید ایفای در این نقش اشاره کرد و گفت: خیلی دوست دارم نقش خلبان غفور جدّی را بازی کنم شاید به لحاظ فیزیکی تطابقی با هم نداریم اما آرزویم است. جزو شریف‌ترین خلبانانی است که نام‌شان در میان شهدای ما زرین است.  

حضور در فصل چهارم "بچه مهندس"

وی در پایان به حضور در فصل چهارم سریال "بچه مهندس" خاطرنشان کرد: دو هفته‌ای است که فعلاً فعالیتم را از سر گرفته‌ام، هنوز فیلم‌سینمایی که قرار بود ایفای نقش داشته باشم کلید نخورده و منتظر حضور در فصل چهارم "بچه مهندس" هستم. قرار است نقش دکتر مهرپرور در این فصل پررنگ‌تر شود و شخصیت‌های دانشگاهی همچنان خواهند بود.  

*تسنیم